VERMENGING

De zoon gaat naar Portugal, vertelt hij onder het eten. Even naar een vriend, even naar de zon.
We eten alvast met zijn tweetjes, want vader de man is laat vandaag.
'Lissabon, mooie stad joh, ben er ooit heel eventjes geweest, was wel vaak in Porto. Veel moois te zien, in Portugal. En te horen! De Fado.' Omdat hij niet direct weet wat dat is laat ik het horen. We luisteren aandachtig naar een paar nummers. Wat Fado nu precies fado maakt, vraagt hij. Waarin verschilt het van de Flamenco bijvoorbeeld? We luisteren even naar Flamenco. Bespreken wat er zo kenmerkend aan deze muziek is, zo op gehoor. En relateren het aan de volksaard. De Portugezen zo anders van natuur dan de Spanjaarden. De duende! Saudade. De invloed van volkeren uit Afrika, de Moren en uit India, de zigeuners. Ik laat ook nog muziek van Cabo Verde horen, heerlijke muziek waar ik dol op ben. Die mooie taal, het Portugees van daar, die vermenging met het Afrikaanse, dat wiegend ritmische. Melancholisch en swingend tegelijk. 'En Cuba', vraagt de zoon. 'Wat vind je van die muziek?' 'Prachtig', roep ik enthousiast uit en zoek Cubaanse muziek op. We luisteren weer aandachtig naar het ritme. De percussie. De taal. Hebben het over de mix van volken en culturen in Latin America. The Caribbean. Daarna draai ik een paar nummers van de Bahama Soul Club, waarin heel veel verweven is. Afrikaans, Latin, Caribbean, Tango en Jazz vast nog veel meer. Weer luisteren. Ik wieg op mijn stoel.
Vertel over mijn muziekles die middag, gitaarles. Belangrijke reden om gitaarles te volgen was dat ik - jarenlang 'eendimensionaal' blazer - eindelijk eens zou leren over al die accoorden. Vertel dat het ging over accoorden die 'schreeuwen om een oplossing.'  Accoorden die elkaar nodig hebben. 'Je hoort het zo: er moet nog iets komen, een volgend accoord dat het wringend gevoel oplost.'  We peinzen over de wetmatigheden die er bestaan in de muziek. Harmonieleer. Dat het haast mathematisch is en ik denk aan de prachtige geometrische patronen die ontstaan als je muziek hard afspeelt onder een blad waarop zand ligt. Afwisselend vormen zich sterren, cirkels, achthoeken...
Maar muziek is ook 'oer'. Elk mens hoort en voelt wat klopt in de muziek, daar hoef je die kennis niet voor te hebben, stellen we. Dat hitmakers precies weten waarvoor elk mens gevoelig is. Ik laat het horen. 'Because I'm happy.' 'Iedereen voelt zich okay bij dit liedje. Er zit zoveel in aan wetmatigheden. Hier, een bridge. Even een wijziging in ritme.' 'Precies' lacht de zoon 'anders voel je ergernis omdat het te lang hetzelfde blijft. Dat moet doorbroken worden, maar dan wil je weer terug naar hoe het was.' 'Yes! En ze doen het precies op dat juiste moment, die bridge inzetten. En hoor je, wat ze ook doen is dat ze er 'iconische'  geluiden invoegen. Van die dingetjes die iedereen wel in zijn muzikaal geheugen heeft zitten. Die backingvocals! Iets uit de seventies. Memphis-sound! En die harmonieen in de achtergrondzang, precies goed en....'
We raken aan de praat over DJ's, hoe die het publiek opzwepen door de ritmische muziek te stapelen totdat iedereen gek wordt van de spanning en dan: hop, bridge en dan weer opbouwen, stapelen net zolang totdat iedereen voelt dat er weer een ontlading moet komen. Erotisch. We kijken naar Youtube filmpjes.  'Zijn DJ's manipulators?' Vast wel', vinden we. 'Maar heerlijk toch, je zo te laten manipuleren?'
De man komt binnen en schept zijn eten op. Ook hij raakt bevangen en in no time buigen we ons over de harmonieleer. Weer dat mathematische. 'Staat allemaal gewoon in Wikipedia vandaag de dag', roept hij enthousiast. De zoon gaat naar boven. Zijn koffer pakken.